Jaap van den Heuvel, coördinator CCE
In 2019 is Meerzorg drastisch veranderd en daarmee ook de rol die CCE binnen deze regeling heeft. CCE ging van toetsende partij naar partner op inhoud. Hoe is die overgang verlopen, zitten alle betrokkenen al goed in hun rol en werkt de nieuwe regeling zoals bedoeld? Jaap van den Heuvel, coördinator en lid van het platform Meerzorg bij CCE, kijkt terug op het eerste jaar en werpt meteen ook een blik vooruit.
In de proeftuinen is lang gewerkt aan alternatieven voor de bestaande regeling Meerzorg, om er de best mogelijke nieuwe versie van te maken. Op 1 januari 2019 was het zover: de nieuwe beleidsregel en nieuwe regeling van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) traden in werking. Was dat een spannend moment?
“Juist omdat we die intensieve aanloop met alle partners gezamenlijk hebben doorlopen, had ik het gevoel dat we er klaar voor waren. De proeftuinen hadden veel kennis opgeleverd die ook verwerkt is in de beleidsregel en in de uitvoering van de regeling. Dus in die zin was het geen spannend moment. Het voelde meer als een collectief succes: dat we nu eindelijk ook formeel met elkaar afspraken dat onze kracht als CCE ligt bij de inhoud, niet bij toetsen en beoordelen. In consultaties zijn wij van het meedenken met zorgprofessionals, cliënten en cliëntvertegenwoordigers als het gaat om verbetering van de kwaliteit van bestaan. Iedereen was blij dat we die rol nu ook op ons konden nemen binnen de Meerzorg. Overigens lijkt het misschien meer zwart-wit dan het feitelijk was. Ook in de ‘oude regeling’ bewogen we ons meer en meer richting inhoud. Dus in die zin voelde 1 januari niet als een breukmoment, maar eerder als een bevestiging van een reeds ingeslagen pad”.
Alle partijen kwamen goed voorbereid aan de start? Hoe ging het met de uitvoering van de regeling in de praktijk?
“Ondanks de gedegen voorbereiding en veel enthousiasme was het natuurlijk soms toch best nog wel zoeken. Niet alleen CCE zat in een nieuwe rol. Het was voor iedereen wennen. Zeker ook voor de zorgkantoren, die hun interne organisatie behoorlijk moesten aanpassen op de veranderde regeling. Het feit dat alle partijen wel ontzettend achter de beweging van CCE naar de inhoud stonden, zie ik als een bepalende factor voor het slagen ervan. We moeten elkaar dan ook de tijd gunnen”.
“Er is veel meer aandacht voor de context van de cliënt. En dat heeft invloed op de kwaliteit van bestaan van cliënten.”
De betrokkenheid van CCE is minder dan in de jaren ervoor. Verbaast je dat?
“Nee, dat was eigenlijk wel te verwachten. De nieuwe praktijk ging op 1 januari weliswaar formeel van start, maar dat wil niet zeggen dat iedereen er ook exact op dat moment klaar voor was. Processen moesten worden ingericht, informatiestromen en overlegvormen moesten op gang komen. Daar gaat gewoon een aantal maanden overheen. Komt nog bij dat ontwikkelgesprekken in de praktijk verder vorm en inhoud moeten krijgen, hetgeen ook de nodige voorbereidingstijd vraagt. Zorgaanbieders nemen terecht hun tijd om over relevante thema’s na te denken en te wennen aan nieuwe werkvormen”.
Wat zijn volgens jou de meest in het oog springende veranderingen?
“Ik wil dan toch beginnen bij de cliënt. Uit de proeftuinen bleek al dat de cliënt voordeel heeft bij deze nieuwe Meerzorg aanpak. Hoewel het lastig is om dat voordeel exclusief aan Meerzorg toe te schrijven, was er wel degelijk een sterk vermoeden van invloed. We signaleerden dat probleemgedrag afnam, en de kwaliteit van bestaan van cliënten steeg. Het is nu nog te vroeg om deze conclusies door te trekken naar heel 2019. Er zijn simpelweg te weinig data beschikbaar. Maar ik verwacht een soortgelijk beeld te zien als we de regeling gaan evalueren. Er is nu namelijk veel meer aandacht voor de context van de cliënt. En als CCE weten we, dat wanneer de focus zich richt op de context, dat invloed heeft op kwaliteit van bestaan van cliënten. Daar waar de context verandert, verandert de situatie voor iedereen daarbinnen”.
“Wat ik verder opvallend vind is dat de ontwikkelgesprekken ontzettend open zijn. Er hangt geen financiële beschikking meer vanaf. Alle betrokkenen voelen dat, in het belang van de cliënt, echt álles besproken kan en mag worden. De vrijheid die mensen ervaren in de ontwikkelgesprekken is een voorwaarde voor het samen werken aan perspectief. Dat ook (cliënt)vertegenwoordigers aanwezig zijn bij ontwikkelgesprekken, inbreng hebben en gehoord worden maakt het des te waardevoller. Meerzorg heeft in 2019 voor CCE in kwantitatieve zin misschien nog een relatief laag resultaat laten zien. Maar in kwalitatieve zin, kijkend naar hoe we op inhoud samenwerken aan perspectief voor cliënten, des te meer. De ontwikkelgesprekken bewijzen hun waarde, en dat zal in 2020 nóg duidelijker worden verwacht ik”.