Toestemming Wie moeten er toestemming geven voor een consultatie?

Als je een consultatie aanvraagt, bespreek je met CCE of de vraag passend is. Als het antwoord ‘ja’ is, start de consultatie. Die begint altijd met het regelen van de toestemming. Want een consultatie start alleen als de cliënt(vertegenwoordiger) daar toestemming voor geeft.  

Maar soms is het iets ingewikkelder; omdat iemand anders toestemming moet geven. Bijvoorbeeld als de persoon om wie de consultatie gaat (cliënt) minderjarig is of niet goed zelf kan beslissen. 

Wie toestemming moet of mag geven, is geregeld in de wet en hangt af van: 

• De leeftijd van de persoon om wie de consultatie gaat.
• Of die persoon ‘ter zake wilsbekwaam’ is. Dit betekent dat de persoon goed kan begrijpen wat er gebeurt, wat de gevolgen zijn en dat die daarover een beslissing kan nemen. 

Op deze pagina leggen we uit wanneer we aan wie toestemming vragen voor het starten van een consultatie. Daarbij is het goed om op te merken dat CCE het altijd belangrijk vindt dat de persoon om wie de consultatie draait, zo veel mogelijk betrokken is en dat deze persoon ook graag wil dat CCE komt meedenken. 

Wilsbekwame client 

Als de persoon waar de consultatie over gaat ‘ter zake wilsbekwaam is’, houden wij ons aan de volgende regels: 

Is de cliënt: 

• 18 jaar of ouder? Dan is alleen toestemming van de cliënt nodig. 
• 16 of 17 jaar?  Dan is ook alleen toestemming van de cliënt nodig.  

Wij vinden het in deze situatie wel fijn om ouder(s) te betrekken. Dat gebeurt alleen als de cliënt daarmee akkoord gaat.  

• 12 t/m 15 jaar? Dan is toestemming van zowel de als cliënt van de gezaghebbende ouders/voogd nodig. Vaak zijn allebei de ouders gezaghebbend. Daarom moeten allebei de ouders toestemming geven.  

Ben je tussen de 12 en 15 jaar en wil jij heel graag een consultatietraject starten, maar je ouders/voogd niet? Neem dan contact met ons op. We bespreken graag samen met jou de aanvraag. In sommige gevallen kunnen we toch een consultatie starten.  

• Jonger dan 12 jaar? Dan moeten gezaghebbende ouders/voogd toestemming geven. Vaak zijn allebei de ouders gezaghebbend. Daarom moeten allebei de ouders toestemming geven. 

(Ter zake) wilsonbekwame client 

Soms is de cliënt niet (goed) in staat om zelf beslissingen te nemen over zijn of haar gezondheid. Bijvoorbeeld omdat deze persoon niet goed kan begrijpen wat er gebeurt en wat de gevolgen zijn van bepaalde beslissingen.  

Als het gaat om beslissingen die het consultatietraject aangaan, betekent dit dat de client ‘wilsonbekwaam ter zake’ is. In dit geval geeft de cliënt zelf geen toestemming. Zijn of haar belang staat wel altijd centraal. Als en waar het kan, betrekken we samen de client bij het consultatietraject.  

Als de persoon waar de consultatie over gaat ‘ter zake wilsonbekwaam is’, houden wij ons aan de volgende regels: 

Is de ter zake wilsonbekwame cliënt: 

• Jonger dan 18? Dan moeten gezaghebbende ouders/voogd toestemming geven. Vaak zijn allebei de ouders gezaghebbend. Daarom moeten allebei de ouders toestemming geven.  

• Ouder dan 18? Dan geeft een vertegenwoordiger toestemming voor de consultatie. 

Wie kan de client vertegenwoordigen?  

Als de client ter zake wilsonbekwaam is, mag de wettelijk vertegenwoordiger toestemming geven.  

Een wettelijk vertegenwoordiger kan zijn: 

• Een mentor. Iemand voor wie mentorschap is ingesteld, kan niet meer zelfstandig beslissingen nemen over diens verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. De mentor heeft wel de plicht om de cliënt zoveel mogelijk zelf te laten beslissen en om een zelfstandig optreden van deze persoon te bevorderen. Een mentor wordt door de rechter benoemd.  
• Een curator. De curator moet voor praktisch elke handeling en beslissing die gaat over de cliënt toestemming geven. Net als de mentor, wordt de curator door de rechter benoemd.  
• Iemand die door de cliënt, op het moment dat deze wilsbekwaam ter zake was, schriftelijk gemachtigd is om namens de cliënt te handelen en beslissingen te maken.  
• Een familievertegenwoordiger. In eerste instantie is dit de echtgenoot, geregistreerd partner of levensgezel. Als deze er niet is, of niet als vertegenwoordiger wil optreden, kan een ouder, kind, broer/ zus, grootouder of kleinkind van de cliënt deze rol vervullen. De familievertegenwoordiger hoeft niet via de rechter te worden benoemd. In verpleeghuizen wordt vaak gewerkt met een eerste contactpersoon. Dit kan ook de familievertegenwoordiger zijn, maar dat hoeft niet. 

Andere situaties 

Soms is de situatie toch net weer even anders of op een andere manier ingewikkeld. Bijvoorbeeld als het lastig is om toestemming te vragen aan de cliënt, ook al mag die wel zelf beslissen. Of niet iedereen die toestemming moet geven, kan hierom gevraagd worden. Dan zijn er uitzonderingen mogelijk. Als daar sprake van is, stemt CCE met de aanvrager af wat er mogelijk is en wat we samen kunnen doen om te zorgen dat personen die toestemming moeten geven akkoord gaan met het doen van een consultatie.