Samen de dag doorkomen
Hoe is het gelukt om de situatie van Jessica te doorbreken? Marly: “Centrale vraag is ‘hoe ga je om met het verzet van Jessica?’. Daar waar eerder werd gekozen voor verwijdering naar haar kamer of vermijding van dagbesteding, is nu de insteek ‘je mag bepaald gedrag laten zien, maar we gaan door met waar we mee bezig waren’. Dus Jessica niet meer volgen in haar patroon, maar samen de dag doorkomen en doen wat we voor ogen hebben. Het was mooi om te zien dat dat lukte!” Fieke: “Jessica gaat nu weer hele dagen naar dagbesteding. Ze is overdag nooit meer op haar kamer. Af en toe zijn er nog momenten dat ze het moeilijk heeft. In het begin heeft ze ’t ook wel geprobeerd, haar kleren scheuren met het idee “dan mag ik weer naar boven”. Dan negeren we haar gedrag, pakken nieuwe kleren en gaan verder met waar we mee bezig waren. Voorheen was het soms nodig om holding toe te passen als het gedrag van Jessica daar aanleiding toe gaf. Nu gaan we met haar naar de serre van de woning als ze het moeilijk heeft of om haar tegen zichzelf te beschermen. Ze krijgt dan een anti-scheur deken over zich om tot zichzelf te komen. Die geeft haar de geborgenheid die ze op dat moment nodig heeft. Vervolgens pakken we de draad van de dag weer op. Dat is een aanpak die werkt.”
Goed teamwerk
De gekozen aanpak vraagt veel van de veerkracht en het doorzettingsvermogen van het team. Fieke is trots op haar collega’s: “Ik vind het knap van begeleiders hoe ze met Jessica omgaan en zorgen voor een veilige en prettige woonomgeving. Met elkaar stemmen we de gekozen begeleidingsstijl af. Na het consultatietraject van CCE hebben we met alle teamleden een aantal bijeenkomsten gehad op basis van de methode Heijkoop. Die is erop gericht om met observaties en analyses meer inzicht te krijgen in het functioneren van cliënten. Daardoor kijken we nu nog bewuster naar kleine signalen van Jessica en andere bewoners. Als het minder goed gaat met haar, trekken begeleiders aan de bel en bespreken we de situatie in het teamoverleg en met de gedragskundige. Het was waardevol dat Jessica’s moeder en zus ook bij deze bijeenkomsten waren. Haar moeder heeft dingen verteld over haar dochter die wij nog niet wisten. Dat maakt dat we Jessica beter hebben leren kennen en haar gedrag beter begrijpen.”
Overvraging
Terugkijkend op het CCE-traject waren er verschillende interventies die bepalend waren. Fieke: “Afgezien van de gedegen voorbereiding van de verhuizing verdient het team alle credits. Door hun houding van ‘laat het maar gebeuren, laat het maar komen’ is het gelukt om bestaande patronen te doorbreken. Marly: “Ik vind het mooi om te zien hoe elementen uit het voorbereidende werk van de CCE-consulent en de gedragskundige terugkomen in de praktijk. Uit de zoektocht bleek bijvoorbeeld dat Jessica overvraagd werd. Met haar emotionele ontwikkelingsleeftijd is de keuze tussen een dag- of nachtluier voor haar niet te overzien op zo’n moment. Sinds de verhuizing starten begeleiders gewoon de dag en leggen geen keuzes meer voor.
Fysieke klachten
Door het opnieuw in kaart brengen van het levensverhaal werd de impact van de fysieke klachten duidelijk. En ook het belang van ondersteunende communicatie die aansluit bij de behoeften van Jessica. Deze ontdekking was het gevolg van het weer opnieuw kijken en in kaart brengen van het levensverhaal. Naar Jessica stralen begeleiders nu uit: ‘we doen het samen en we zijn er voor je’. Het is duidelijker waar bepaald gedrag van Jessica vandaan komt. Als kind heeft zij veel in het ziekenhuis gelegen door oorproblemen. Dat zijn traumatische ervaringen voor haar geweest die nog steeds van invloed zijn op haar gedrag. Daar is heel serieus naar gekeken en over gesproken met een traumadeskundige.” Fieke: “Dus als we een verandering in haar gedrag zien, checken we eerst medisch wat er kan zijn. Vaak is dat een beginnende oorontsteking. En dat verklaart dan haar gedrag.”
Hoe het nu gaat
Met Jessica gaat het inmiddels veel beter, aldus Fieke. “Ze gaat weer hele dagen naar dagbesteding waar ze een eigen plek heeft. En ook daar is het devies ‘haar meenemen en gewoon doen’. Met de woongroep zijn we vorig jaar zelfs naar de kermis gegaan. Dat heeft Jessica heel leuk gevonden. Ze gaat ook regelmatig winkelen met haar moeder. In coronatijd was dat helaas niet mogelijk. Toen de dagbesteding door de coronamaatregelen werd gesloten dacht ik meteen ‘daar gaan we…, zul je zien dat corona het patroon straks doorbreekt…’. Ik ben meteen gaan overleggen hoe we de dagbesteding voor Jessica en andere bewoners toch door konden laten gaan. We gingen met de hele woongroep - dus zonder contact met cliënten van andere woningen - naar de dagbesteding. Op die manier zorgden we ervoor dat het patroon is gebleven. We hebben zoveel mogelijk alles door laten gaan ondanks het virus. Zo stuurden we regelmatig foto’s via mailtjes en videobelden we met Jessica’s ouders.
Terugkijkend op het consultatietraject concludeert Fieke dat het voor alle betrokkenen veel heeft opgeleverd. We werken meer met elkaar samen, met het team, ouders en collega’s van andere disciplines, en we hebben een duidelijke lijn met elkaar afgesproken. Het is voor iedereen mooi om te zien hoeveel beter het leven van Jessica nu is.”