Psycho-educatie en anders leren kijken
Eens een label, altijd een label?
Kun je een overtuiging aan- of afleren? En dan vooral een overtuiging over andere mensen. Als we eenmaal overtuigd zijn van hoe iemand in elkaar steekt of wat iemand beweegt, dan blijkt zo’n overtuiging vaak behoorlijk vast te zitten.
In een onderzoek van Petra Poppes, GZ-psycholoog, onderzoeker en CCE-consulent, werd gekeken of dit inderdaad het geval was. De overtuiging was: “Dat probleemgedrag hoort een beetje bij Adri, een man met een ernstige meervoudige en verstandelijke beperking”. En hoe vaak horen we zo’n uitspraak niet? Ook tegenwoordig nog. Het gevaar van die overtuiging is natuurlijk duidelijk. Als je echt vindt dat probleemgedrag bij Adri hoort, dan zal je moeilijk te motiveren zijn om op zoek te gaan naar een andere verklaring van het gedrag.
Petra Poppes en haar collega’s deden onderzoek bij begeleiders van mensen met een ernstige meervoudige en verstandelijke beperking. Het probleemgedrag was volgens hen vooral gerelateerd aan medische problemen, terwijl er voldoende evidentie is dat andere meer contextuele factoren van invloed zijn. De vraag: lukt het om met psycho-educatie hun overtuiging te veranderen?
Bijlage
Poppes, P., van der Putten, A., Post, W., Frans, N., Ten Brug, A., van Es, A., & Vlaskamp, C. (2016). Relabelling behaviour. The effects of psycho-education on the perceived severity and causes of challenging behaviour in people with profound intellectual and multiple disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 60(12), 1140-1152. doi:10.1111/jir.12299
University of Groningen. Challenging practices. Poppes, Petra (2015)
