Technologie biedt een extra zorgzintuig

Hoe kan technologie nieuwe perspectieven bieden in complexe zorgsituaties en positief bijdragen aan kwaliteit van leven van cliënten? Door die technologie in te zetten als extra zintuig bij consultaties…

Nieuwe perspectieven
Wat heeft een goedwerkende routeplanner in een auto gemeen met een slimme sok, die de hartslag en huidgeleiding van cliënten meet en registreert? Beide producten bestaan uit hoogwaardige technologie, die inmiddels een concreet onderdeel van ons leven is geworden. En daarmee ook een onderdeel van de context waarin we werken. Daarom blijft Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) kijken naar mogelijkheden die technologie biedt bij consultaties in complexe zorgsituaties. Die leveren nieuwe perspectieven op die positief bijdragen aan de kwaliteit van leven van cliënten, weten we inmiddels.  

Praktische oplossingen
Er zijn al vele praktische oplossingen bekend. Zoals wearable technologie: een smartwatch waarmee cliënten met een beperking overzicht krijgen op hun dagstructuur. Veel cliënten ervaren een reminder op een horloge om op te staan of naar dagbesteding te gaan als minder directief dan mondelinge instructies van een zorgverlener of een begeleider. Voor mensen met niet aangeboren hersenletsel die repeterend blijven vragen naar de planning van de dag, is het een stuk rustiger als zij steeds automatisch antwoorden antwoord krijgen.

Het resultaat? Meer rust en overzicht voor de cliënt en een toename van autonomie en zelfredzaamheid, omdat er geen sprake meer is van een afhankelijkheidsrelatie tussen cliënt en zorgverlener. Dat niet alleen, voor de zorgverlener betekent het minder werkdruk en meer ruimte voor warme zorg. Zoals een praatje of een activiteit.

Breder beeld
Maar technologie biedt niet alleen maar praktische oplossingen. Zo is er bij CCE geëxperimenteerd met biosensoren in onze consultaties. Bijvoorbeeld in die slimme sok, die stressniveaus meet bij cliënten. Het maakt zichtbaar waar je anders alleen maar naar kunt raden. Aan de data kunnen we onze observaties en aannames toetsen. Technologie is daarmee als het ware een extra zintuig, dat ons tijdens consultaties een nog breder beeld geeft van het gedrag van een cliënt. Hierdoor kunnen we nieuwe strategieën en interventies ontdekken, toepassen en toetsen. 

Geen vervanger van de mens
Er blijven intussen wel ethische vraagstukken bestaan en we willen garanties. Zal technologie daadwerkelijk de kwaliteit van leven van de cliënt verbeteren? Zeker, maar dan moeten we wel twee hardnekkige misverstanden over technologie in de zorg uit de weg ruimen: het kan niet alles oplossen en het is geen bedreiging voor de cliëntrelatie. 

Technologie vervangt niet de mens, maar ondersteunt de cliënt om zijn dag door te komen. Op zo’n manier dat daar niet altijd een begeleider voor nodig is. Het is een mythe dat zorgtechnologie onpersoonlijke en koude zorg levert. Integendeel. Het biedt zorgprofessionals juist de mogelijkheid om hun menselijke kracht te combineren met effectieve, technische ondersteuning. Waardoor klassieke rolopvattingen vervagen en plaatsmaken voor extra warme ondersteuning.  

Stapsgewijze introductie
Dit vraagt wel om een doordachte aanpak. Mooi dus dat Vilans samen met Academy het Dorp de Innovatie-Route ontwikkelde, die zorgorganisaties helpt om stapsgewijs technologie te introduceren, waarbij cyclisch en methodisch werken centraal staan. Dat kunnen zorgprofessionals super goed. Slimme toepassing van technologie past prima in het vertrouwde plan-do-check-act uit het zorgproces. Dat is veel minder baanbrekend voor zorgverleners dan we denken. Als je er zorgvuldig mee aan de slag gaat, in goede samenwerking en met oog voor randvoorwaarden, is het pure verrijking.  

Leo van Mil
Coördinator CCE

Deze blogpost verscheen ook op VGN.nl