Invloedsfactoren bij zelfverwonding

Bij mensen die zichzelf verwonden ervaren we vaak een groot gevoel van onmacht. 'Waarom?' is de vraag die voor de hand ligt. Wat maakt dat iemand zo ver gaat, zichzelf pijn doet en schade toebrengt?

Om ervoor te zorgen dat iemand zichzelf niet meer verwondt, is een antwoord nodig op deze ‘waarom-vraag’. Als we weten waarom iemand zichzelf verwondt, kunnen we interventies bedenken die leiden tot een positieve verandering.

Antwoord op 'waarom-vraag'

In de wetenschappelijke literatuur zijn veel antwoorden op deze vraag te vinden. Dé verklaring voor zelfverwondend gedrag is er helaas niet. Oplossingen zijn alleen te vinden door een combinatie van antwoorden.

Factoren die van invloed zijn op zelfverwonding

Om een antwoord te vinden is het van belang om naar zelfverwondend gedrag te kijken zoals we ook naar ander probleemgedrag kijken. Daarbij spelen uiteenlopende factoren een rol.

Kijk breed

Veel factoren zijn verbonden aan de persoon (biomedisch, psychologisch). Denk bijvoorbeeld aan beperkingen, genetische syndromen, gehechtheidsproblemen, etc. Deze feitelijke factoren zien we ook in de sociale context, de fysieke context en zelfs in de organisatiecontext. Hoe gaan mensen met de betrokken persoon om? Ondersteunt de organisatie het team op een goede manier? Daarom is het cruciaal om verder te kijken dan alleen naar de betrokken persoon. Dus: kijk breed naar alle feitelijke factoren die van invloed kunnen zijn op de zelfverwonding.  

Kijk meervoudig

Maar het gaat over meer dan alleen feiten. Denk ook aan hoe betrokkenen de situatie beleven en beoordelen. Of over de meningen die betrokkenen hebben over een bepaalde situatie. En zelfs belangen kunnen een rol spelen in het antwoord op de ‘waarom-vraag’. Dus: kijk meervoudig naar de probleemsituatie. De werkelijkheid is gelaagd: er is tegelijkertijd sprake van feiten, belevingen, meningen en belangen.

Kijk specifiek

Iedere situatie van zelfverwonding is uniek. Uniek in de feiten, in de belevingen, de meningen en de belangen. Dus: kijk dus specifiek naar deze unieke persoon met zelfverwonding in deze unieke omstandigheden. Ieder antwoord op de ‘waarom-vraag’ biedt kansen om unieke verbeteracties uit te voeren.

Verklaringen voor zelfverwonding

Dat iedere persoon en situatie uniek zijn, betekent niet dat we het wiel steeds opnieuw moeten uitvinden. Er zijn algemene (wetenschappelijke) verklaringen voor zelfverwonding die helpen om de individuele situatie van een cliënt te begrijpen. Ook zijn er factoren die vaker van invloed zijn op het ontstaan of voortbestaan van zelfverwonding dan andere factoren.